Buro Dertig Borrelt met Preta Wolzak
Buro Dertig Borrelt #8! Dit keer borrelen we met kunstenares Preta Wolzak, in haar prachtige atelier in Amsterdam.
Wij zijn ontzettend benieuwd hoe zij te werk gaat, waar ze het meest trots op is en wie haar helden zijn. We zijn de drempel nog niet over, of Preta begint te vertellen. Een warme persoonlijkheid ontvangt ons: dit belooft een bijzonder gesprek te worden.
Voordat we aan ons gesprek beginnen laat Preta ons een groot portret zien waar ze op dit moment mee bezig is.
PW: ‘Dit is mijn eerste grote! Wat een ding hè? Hij is 1.50m hoog. Ik dacht: nu moet ik grote werken gaan maken. Jullie hebben een primeur te pakken.’
Het werk komt voort uit de nieuwste serie van Preta Wolzak: ‘People With The Yellow Ear from the isle of ChuckacaBa.’ Ieder portret uit de serie is samengesteld uit meerdere etniciteiten. Samen vormen ze een mens.
PW: ‘Toen corona begon heb ik allemaal kleine portretjes gemaakt in Photoshop. Dit viel samen met de Black Lives Matters protesten, die hebben mij geïnspireerd.’
BD: ‘Hoelang doe je gemiddeld over zo’n werk?’
PW: ‘Voor de kleintjes pak ik drie weken. In een Arctic, mijn andere serie, gaat maanden zitten.’
Arctic Charade
We bekijken een werk van Arctic Charade. Deze serie is een aanklacht tegen het entertainment toerisme naar de Noord- en Zuidpool. Paintballen op de Zuidpool, een marathon op de Noordpool: Preta vindt het vreselijk en kaart deze problematiek aan in haar werk. Haar fascinatie voor de polen komen door een van haar grote helden: Robert Falcon Scott. Hij was een Britse marineofficier en ontdekkingsreiziger die beroemd is geworden als leider van twee expedities naar Antarctica.
‘Op mijn veertiende zag ik Yellow Plank van John McCracken en toen wist ik het: ik wil kunstenaar worden.’
Er is zoveel te zien in haar atelier, maar tijd om meer te weten te komen achter de maker van deze werken. Preta zet thee en we nemen plaats aan haar bureau met het vriendenboek.
Ik ben: Preta Wolzak
Ik voel mij zo jong als:
PW: ‘Toen ik besloot om volledig voor de kunst te gaan, kwam mijn allereerste werk in het Gemeentemuseum Den Haag te hangen, via de ZomerExpo. Het NRC heeft er destijds een recensie over geschreven, letterlijk stond daar: ‘Het niveau is hoog, de kwaliteit is top, maar die vrouwen hebben eerst kinderen gekregen en zijn toen aan de slag gegaan.’
En toen dacht ik what de f*ck?! Over mannen wordt nooit geschreven of ze kinderen hebben en waar hun werk dan blijft. En toen dacht ik, weet je wat, ik zet mijn leeftijd nooit meer ergens bij. Ik heb een keer 1970, een keer 1980 ingevuld. Dus niemand weet hoe oud ik ben. Louis Kahn, een Amerikaanse architect, zei over leeftijd: ‘Tot je 65e zit je in de experimentele fase.’ Ik kan dus nog ver vooruit.’
BD: ‘Je hebt je jeugd gewoon verlengd.’
PW: ‘Nou, wat ik leuk vind, is dat veel mensen denken dat er achter mijn werk een Japanse kunstenaar van rond de 25 zit. Dat is toch fantastisch.’
Mijn hobby’s: Ik vind het een stom woord en heb geen hobby’s. ‘Hobby’s vind ik echt iets voor politici en vertegenwoordigers.’
Boek: De brute bruiloft (les noces barbares) van Yann Queffelec.
PW: ‘Het gaat over een kindje dat heel lang wordt verstopt, wordt verborgen. Ik heb het gelezen rond 1992. Wat mij ook altijd is bijgebleven is het boek The Painted Bird van Jerzy Kósinski. Ik durfde niet zonder licht te slapen. Het is as we speak verfilmd en te zien in de bioscoop. Er komen gruwelijke dingen in voor.’
Kleur: IJsblauw en parelmoer
Vak: Geschiedenis
Preta heeft een duidelijke liefde voor geschiedenis die je ook terugziet in haar werk. In de serie Arctic Charade en People With The Yellow Ear from the isle of ChuckacaBa, maar ook Beta Angels over vrouwen die een belangrijke rol hebben gehad in de geschiedenis van de wetenschap. Voor haar werk maakt ze vaak gebruik van foto’s uit de beginjaren van de vorige eeuw. Deze vindt ze in antiquariaten.
Drankje: Gemberbier
Borrelhap: Alles met octopus
Vakantieland: Schotland
BD: ‘Wat vind je van Schotland?’
PW: ‘Ik denk dat ik er vandaan kom. Schotten zijn van nature militant, het zijn strijders. En ik houd van mensen die strijden. Ik houd niet van mensen die dingen ondergaan. Daarom vind ik Nederland vaak een beetje een laf land. Ik vind ook niet dat ik bij de Nederlandse mentaliteit pas. Ik houd niet van het commerciële, ik vind alles uit Volendam vreselijk.’
BD: ‘Je zegt dat Nederland heel erg van het commerciële is. Als kunstenaar krijg je ook te maken met commercie. Dat heb je nodig om je werk te verkopen. Je werk wordt duurder en is op een bepaald punt alleen betaalbaar voor de rijkeren. Hoe kijk je daar dan tegenaan?’
PW: ‘Een vriend mij is kunsthistoricus. Hij zegt altijd: ‘Kunst is door de eeuwen heen niet door de leukste mensen gekocht‘. Ik hoef er niet mee te eten. Ze zeggen niet wie het koopt, je weet niet waar het heen gaat. Maar ik heb daar niet zoveel problemen mee. Alleen met die nieuwe grote, hierbij denk ik voor het eerst: die ga ik zelf kopen.’
Cabaretier: Tim Franssen en Wim Helzen
Mop: Gaan we niet doen. ‘Een mop is voor mij hetzelfde als hobby’s. Waar ik nog benieuwd naar ben: vullen mensen hierboven wel eens vrouwelijke cabaretiers in?’
Mijn helden zijn: Alle mensen die strijden tegen onrecht en durven op te staan als individu zoals Rosa Parks, of zij die opstaan en een vuist maken voor een schonere aarde, Greta Thunberg. Maar ook vrouwen als wereldleider en natuurkundige als Angela Merkel.
Dit wilde ik later worden: Kunstenaar!
PW: ‘Op mijn veertiende zag ik in het Kröller-Müller museum de Yellow Plank van John McCracken en toen wist ik het. Ik wil ook kunstenaar worden.’
PW: ‘Van mijn moeder mocht ik niet naar de kunstacademie. Ik moest gaan werken. En dat heb ik ook gedaan. Ik ben gaan werken bij een technisch tekenbedrijf . Maar na een paar jaar heb ik toch de stap genomen en ben ik naar de Gerrit Rietveld Academie gegaan.’
[gesprek gaat verder onder de afbeelding]
Soms moet ik er helemaal uit, dan vind ik het gewoon poep wat ik maak.
Ik werk als: Triple agent bij Preta Wolzak in Amsterdam.
Het leukste aan mijn werk vind ik: De vrijheid en ontwikkeling
BD: ‘Zie je het echt als werk?’
PW: ‘Ja, ik zie het echt als werk. Op de Rietveld Academie ben ik begonnen aan de grafische opleiding. Hier leer je nauwkeurig werken en er zit een bepaalde druk achter. Dat ritme en die manier van werken heeft me echt gevormd. Ik ben hier op mijn atelier vanaf ’s morgenvroeg en ga aan het einde van de dag of in de avond pas weg. Er wordt gewoon gewerkt. En soms gaat het ’s avonds gewoon door.’
BD: ‘Het lijkt me zo moeilijk om op commando creatief te zijn.’
PW: ‘Maar het is niet op commando, niemand geeft mij een commando.’
BD: ‘Denk je niet soms, vandaag lukt het gewoon niet.’
PW: ‘Ja, dat heb ik zeker. Soms moet ik er helemaal uit, dan vind ik het gewoon poep wat ik maak. Dan ga ik een eind lopen ofzo.’
De grootste uitdaging van ondernemen vind ik: Als kunstenaar om iemand te vinden die je kunt vertrouwen en je helpt te groeien. Nu moet ik voornamelijk alles zelf doen.
Ik ben het meest trots op: Op mijn gele linkeroor.
PW: ‘Ik ben gewoon niet zo trots.’
BD: ‘Je hebt wel een aantal keer het woord trots gebruikt.’
PW: ‘Ik vind het zo snoeverig.’
BD: ‘Nee hoor. Ben je er niet trots op dat je werk gewoon wordt gezien?
PW: ‘Ja, goed. Dat vind ik een goeie.’
Ik wil beter worden in: Mijn werk
PW: ‘Het moet nog veel extremer. Ik weet niet zo goed hoe ik het moet omschrijven. Maar dit (het grote portret) is al een stap in de goede richting.’
Mijn ideale dag ziet er zo uit:
Ochtend: Uitslapen en daarna een sushi-ontbijt
Middag: Wandelen in Schotland
Avond: Serie bingen
PW: ‘Waar je me rustig mee kan krijgen zijn extreem goede series zoals Exit, een Noorse serie. Dit is zo extreem, deze mannen, bankiers, die zijn zo hard. Ze lichten zelfs hun eigen vrouwen op. Tegen dit soort types wil ik vechten.’
Nacht: Een beetje werken
Stel je mag een lezing geven aan de hele wereld, wat geef je de mensen dan mee? Ik wil heel graag een lezing geven over toerisme.
PW: ‘We gaan niet goed met de aarde om en daar wil ik mensen bewust van maken. Dat doe ik ook met mijn werk, zoals in de serie Arctic Charade. Het toerisme is niet alleen een doorn in het oog voor de natuur, maar soms ook voor de mens. En dan heb ik het voornamelijk over het massa toerisme met een hoog entertainment gehalte.’
Het was een geweldige kennismaking met Preta Wolzak. Wil je meer over haar en haar werk weten? Check haar website pretawolzak.nl en volg haar op Instagram!
